Το έθιμο των ΦΩΤΑΡΩΝ στο Παλαιόκαστρο Χαλκιδικής

Στο Παλαιόκαστρο ο Αθλητικός Σύλλογος «Κεραυνός» και ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Τα Αηδόνια» οργανώνουν την εκδήλωση αναβίωσης του τοπικού εθίμου-δρώμενου των ΦΩΤΑΡΩΝ στις 6 Ιανουαρίου 2014, ημέρα εορτασμού των Θεοφανίων, στις 2.30 μ.μ. και προσφέρουν στους επισκέπτες χωριάτικο λουκάνικο και κρασί.

"Το έθιμο ξεκινά από την...

παραμονή των Φώτων μια ομάδα καλανδιστών, που εκλέγει το «βασιλιά» της, και όλοι μαζί πηγαίνουν στην εκκλησία του χωριού. Εκεί ο «βασιλιάς» κάνει τρεις μετάνοιες μπροστά στην εικόνα του Αγίου Αθανασίου, αποζητώντας την ευχή του. Αμέσως μετά χτυπά η καμπάνα και η ομάδα ξεκινά, περιφέρεται νυχτιάτικα τραγουδώντας τα τοπικά κάλαντα, τα οποία καταλήγουν σε ευχές, ξεχωριστές για κάθε μέλος της οικογένειας.

Των Φώτων η ίδια ομάδα - ο «βασιλιάς» και οι «Φωταράδες», η φρουρά του βασιλιά, κρατώντας μεγάλα ξύλινα σπαθιά, χορεύουν στην πλατεία του χωριού έναν κυκλικό χορό. Στο κέντρο είναι καρφωμένο ένα ξύλο, όπου είναι δεμένο ένα λουκάνικο. Το λουκάνικο φυλάει ένας φουστανελάς, κρατώντας ένα μεγάλο δεκανίκι. Ο κόσμος γύρω προσπαθεί να σπάσει το χορό, για να πάρει το λουκάνικο, αλλά απωθείται από τα ξύλινα σπαθιά της Ομάδας.

Κάποιος επιτήδειος όμως κάποτε σπάζει πρώτος τον κλοιό και κλέβει το λουκάνικο, οπότε η φρουρά μεν ντροπιασμένη καταθέτει τα σπαθιά, ο κόσμος δε, χαρούμενος για την ταπείνωση του σκληρού «βασιλιά», πιάνει το χορό!" γράφει στο βιβλίο του "Το Δωδεκαήμερο στη Χαλκιδική" ο φιλόλογος, Ιωακείμ Κρικελίκος.